به نقل از «فارس»

پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود پایانی بر کسادی بازار 600 ساله کرمان

تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۳۸۸۴۳

خبرگزاری فارس – کرمان؛ مهسا حقانیت: ۱۴ هفته از برگزاری پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود در بازار ۶۰۰ ساله کرمان می‌گذرد و حالا دوباره مردم به این بازار برگشته‌اند و روزهای کسادی و تنهایی آن رو به کمرنگی‌ست هرچند هنوز تا آن رونق روزگاران گذشته خود فاصله دارد.

مادربزرگ هر روز باید خودش را به بازار می‌رساند، چادرش را سر می‌کرد، ساک قرمز پلاستیکی‌اش را می‌گرفت دستش و راه می‌افتاد، آن روزها یک دختربچه دبستانی بودم، بعضی وقت‌ها که مادربزرگ من را هم با خودش می‌برد، از دروازه ریگ‌آباد که وارد بازار قلعه‌محمود می‌شدیم، دیگر نیازی نبود دست و یا چادرش را بگیرم، دستم را که جدا می‌کردم، می‌دویدم زیر نورگیرهای سقف گنبدی بازار، نور از دایره‌های بزرگ می‌ریخت توی چشم‌هایم، چشم‌ها را که می‌بستم، دنیا رنگ‌و‌وارنگ می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از این نورگیر تا نورگیر بعدی اما گاهی توقفی می‌کردیم، اگر جنس کوپنی جدیدی رسیده بود، مادربزرگ سهمیه خودش و ما و خاله‌ها را از آقای ثمره می‌گرفت، گاهی سری به مغازه آقا محمدعلی لباس‌فروش می‌زد که توی مغازه‌اش نه‌تنها لباس‌ها که انواع و اقسام وسایل حتی ظرف‌های ملامین با تصاویر جالب هم پیدا می‌شد، اما هر روز باید سبزی و گوشت تازه می‌خرید از محمدآقای سبزی‌فروش و آقا غلام قصاب.

خرید از مغازه دو برادر خواروبارفروش، آقا مصطفی و آقا مرتضی هم که جزو برنامه هر روزه مادربزرگ بود، انگار اگر به این مغازه نمی‌رفت، خریدش قبول نبود، سهم من از این مغازه همیشه بیشتر از سایر مغازه‌ها بود، دو بسته پفک، یک مشت آبنبات ترش و شیرین به شکل ماشین که مادربزرگ به آنها «پِپِرمه» می‌گفت، تکه‌ای قره‌قروت و یا بیسکوییت و شیرینی رنگارنگ.

نان تازه از مغازه حاج ابراهیم، نخودچی دوآتشه از مغازه نخودبریزی بازار که هنوز گرمی و عطرشان را به‌خاطر می‌آورم و یک مغازه کوچک خرازی هم توی بازار بود که گاهی مادربزرگ خریدهای خیاطی‌اش را از این مغازه انجام می‌داد، صاحبش پیرمردی حدود 90 ساله با قدی بلند اما قامتی خمیده بود.

کوره مغازه حاج علی آهنگر هم همیشه داغ بود، پیرمرد مومن و با خدایی که تا قبل از مرگش همچنان چراغ مغازه یا بهتر بگویم چراغ بازار قلعه‌محمود را روشن نگه داشت.

مادربزرگ که چشم‌هایش را بست و از پیش ما رفت، چشم من هم مثل بقیه مردم به مغازه‌های رنگ‌و‌وارنگ توی خیابان‌ها و پاساژهای شهر عادت کرد، سال‌ها یکی پس از دیگری می‌آمدند و می‌رفتند و شاید حتی سالی یک‌بار هم به بازار نمی‌رفتیم مگر برای شرکت در روضه ماه صفر در رواق‌های ابتدای بازار، چای روضه می‌خوردیم، اشکی می‌ریختیم و استخوانی سبک می‌کردیم و با چشم خودمان می‌دیدیم، هر روز یکی از بازاری‌های با انصاف بازار قلعه‌محمود از بین‌مان می‌رود و چراغ مغازه‌اش برای همیشه خاموش می‌شود.

همه این سال‌هایی که خبرنگار بوده‌ام، بارها و بارها خبرهای مربوط به مرمت و احیای بازار قلعه‌محمود کرمان را منتشر کرده‌ام، هر بار که اسم این بازار به‌میان می‌آید، قلبم می‌لرزد، همه خاطرات بچگی‌ام از این بازار مثل یک فیلم قدیمی سیاه و سفید جلوی چشمم می‌آید. هرچند در دوره‌های مختلف برای بازار قلعه‌محمود گامی برداشته شده و بخش‌هایی از این مکان زیبا مرمت هم شده است، با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته اما نتوانستند رونق را به بازار برگردانند تا این روزها که پنجشنبه‌بازار راه افتاده است و نویدی بر پایان روزهای کسادی بازار قلعه‌محمود است.

حدود چهار ماهی هست که تبلیغات مربوط به پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود در سطح شهر کرمان به چشم می‌خورد، سرانجام در یکی از پنجشنبه‌های سرد زمستانی کرمان بعد از سال‌ها پایم را می‌گذارم توی بازار قدیمی، البته از دروازه ریگ‌آباد نمی‌روم بلکه از کوچه هشتم خیابان امام راهی بازار می‌شوم، برای ورودی بازار یک درب بزرگ آهنی گذاشته‌اند، از در عبور می‌کنم، یکی و دو پله را پایین می‌روم، پایم که به کف بازار می‌رسد، دوباره بر می‌گردم به خاطرات گذشته و حتی به سال‌هایی که نه تنها من که مادربزرگ هم هنوز به‌دنیا نیامده بود، حدود 600 سال قبل که بیش از صد نفر در حجره‌های خود مشغول کسب و کار بودند.

میزهای فلزی را در سمت راست بازار در کنار هم چیده‌اند و روی‌شان را رومیزی‌های قرمز انداخته‌اند، بر روی هر یک از میزها وسایلی با سلیقه چیده شده است، پته‌های سوزن‌دوزی، مس‌های فیروزه‌کوب، پوشاک دست‌بافت، چرم‌های دست‌دور، خوراکی‌های خوشمزه خانگی از سمبوسه، ساندویچ و آش تا محصولات محلی مثل کشک و ماست و انواع ادویه‌ها و شیرینی‌های سنتی کرمان، اگر بخواهم خلاصه و مفید پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود را برای‌تان توصیف کنم باید بگویم «از شیر مرغ تا جان آدمیزاد» در این بازارچه وجود دارد.

قبل از آنکه به سراغ فروشندگان بروم و با آنها گفت‌و‌گو کنم و یا مصاحبه با مدیر پنجشنبه‌بازار را انجام دهم، از کنار میزها می‌گذرم و خودم را به وسط بازار می‌رسانم، مثل بچگی‌ها سرم را می‌گیرم بالا و از زیر چند تا از نورگیرهای سقف عبور می‌کنم، هنوز نور خورشید به زمین بازار نرسیده است، اما آسمان آبی با تکه‌های سفید ابر را می‌بینم، چشم‌هایم بارانی شده‌اند، رسیده‌ام کنار مغازه آقا محمد سبزی‌فروش، در حال خواندن فاتحه برای مادربزرگ هستم که جمله روی دیوار توجهم را جلب می‌کند «خدایا! خداوندا! دفتر جرم مرا روز جزا باز مکن/من به امید لطف تو گنه‌کار شدم» 

لطفا! سرویس بهداشتی بازار را دریابید

به پنج‌شنبه‌بازار که برمی‌گردم، صدای یکی از خانم‌های فروشنده را می‌شنوم که به فرزندش دیکته می‌گوید، بیشتر فروشندگان از فروش در این بازارچه محلی به‌ویژه تا قبل از سرد شدن هوا راضی هستند و خدا را شکر می‌کنند.

بیشترین گلایه فروشندگان پنجشنبه‌بازار کرمان اما از سرمای محیط و نبود سرویس بهداشتی مناسب است و البته همه آنها نگران افزایش قیمت میزهای‌شان در پنجشنبه‌های آینده هستند.

صنایع‌دستی اولویت پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود است 

با هادی طالبی‌زاده معاون اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری کرمان که از هنرمندان کرمانی‌ست و تاکنون رتبه‌هایی را در طراحی نشریات به‌دست آورده است به گفت‌و‌گو می‌نشینم.

وی بیان می‌کند: پنجشنبه‌بازار قلعه‌محمود را از ۲۲ مهرماه سال‌جاری آغاز کرده‌ایم و ۱۴ هفته است به‌صورت منظم برگزار می‌شود و به مناسبت شب یلدا و روز زن هم بازارچه را طی دو روز برگزار کردیم.

طالبی‌زاده به اشاره به اینکه به علت سردی هوا استقبال از پنجشنبه‌بازار قلعه‌محمود کمتر از گذشته شده است، ادامه می‌دهد: هر هفته ۶۰ میز ثابت در بازارچه داریم و بازارچه را بخش‌بندی کرده‌ایم و اولویت ما صنایع‌دستی است و در ابتدای بازارچه هم میزهای صنایع دستی قرار دارند و بعد هم محصولاتی مااند پوشاک، وسایل تزئینی و مواد خوراکی که تاکید داریم، محصولات عرضه‌شده باید خانگی باشند.

وی درباره نحوه دعوت هنرمندان و فروشندگان به پنجشنبه‌بازار کرمان می‌گوید: لیستی را از میراث فرهنگی تهیه کردیم، لیستی را هم دفتر تسهیل‌گری قلعه‌محمود در اختیار ما قرار داد و بعضی از افراد را هم از قبل می‌شناختیم و همه این افراد را دعوت کردیم.

طالبی‌زاده اضافه می‌کند: اکثر افرادی که الان در این بازارچه حضور دارند، ثابت هستند و هر هفته حتی با وجود سردی هوا می‌آیند و پای کار بوده‌اند و بعضی افراد با توجه به حجم کالاهای‌شان بیش از یک میز در اختیار دارند.

وی خاطرنشان می‌کند: در بعضی پنجشنبه‌بازارها تعداد میزها به بیش از ۸۰ میز هم می‌رسد و پنجشنبه‌بازار شب یلدا را با همکاری میراث فرهنگی برگزار کردیم که بیش از ۱۰۰ میز داشتیم.

پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود در بین مردم جا افتاده است

معاون اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری کرمان با اشاره به اینکه پنجشنبه‌بازارهای قلعه‌محمود حالا دیگر جا افتاده است و استقبال مردم خوب است، بیان می‌کند: یکی از پنجشنبه‌بازارها را به علت سردی هوا برگزار نکردیم و مغازه‌داران و دوستان ما در حوزه هنری استان کرمان که در مجاورت بازار قلعه‌محمود هستند، تماس گرفتند و به ما اطلاع دادند، مردم برای حضور در بازارچه آمده‌اند و می‌گویند چرا تعطیل است.

طالبی‌زاده خاطرنشان می‌کند: محدودیتی برای حضور هنرمندان و فروشندگان در پنجشنبه‌بازار قلعه‌محمود نداریم و تا انتهای بازار فضای زیادی وجود دارد که می‌توانیم میزهای جدید را اضافه کنیم.

وی همچنین کیفیت و قیمت صنایع‌دستی عرضه شده در پنجشنبه‌بازار قلعه‌محمود را متعادل ذکر می‌کند و از نظارت بر قیمت سایر اجناس عرضه شده در این بازارچه خبر می‌دهد.

پای هنرمندان و هنرجویان به بازار قلعه‌محمود باز می‌شود

اما طالبی‌زاده در ادامه سخنان خود از پیش‌بینی اجرای برنامه‌هایی در بازار تاریخی قلعه‌محمود خبر می‌دهد که به‌خوبی نشان از این دارد کار در این بازار تاریخی را به‌دست کاردان سپرده‌اند، وی می‌گوید: یکسری برنامه‌های دیگر برای بازار قلعه‌محمود به غیر از این پنجشنبه‌بازار در نظر داریم و منتظریم هوا گرم‌تر شود و با همکاری شهرداری و حوزه هنری استان این رویدادها را برای بازار تعریف کنیم، زیرا پنجشنبه‌بازار جا افتاده است و مردم هم می‌آیند و در تابستان و بهار برنامه‌های بیشتری برای بازار قلعه‌محمود داریم که محدود به پنجشنبه‌ها نمی‌شود.

معاون اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری کرمان ادامه می‌دهد: مثلا نمایشگاه عکس و نقاشی با موضوع بازار قلعه‌محمود در این بازار برگزار کنیم، یا اینکه با دانشکده‌های هنر و هنرستان‌ها صحبت کنیم تا کلاس‌های طراحی را برای دانشجویان و دانش‌آموزان در بازار قلعه‌محمود برگزار کنند.

طالبی‌زاده که این روزها قصه‌های زیادی را از پیرمردها و پیرزن‌های کرمانی درباره بازار قلعه‌محمود می‌شنود، اظهار می‌کند: خیلی از مردمی که به بازار قلعه‌محمود می‌آیند تا حالا این مکان را ندیده‌اند و از دیدن این بازار تعجب می‌کنند.

وی اضافه می‌کند: خیلی از آدم‌های پیر که به پنجشنبه‌بازار می‌آیند، خاطرات زیادی از دوران بچگی در بازار داشته‌اند و قصه‌هایی را از خاطرات بازار برای ما تعریف می‌کنند.

طالبی‌زاده در پایان سخنان خود تصریح می‌کند: برنامه‌های ما در بازار تاریخی قلعه‌محمود فقط در حد یک آب باریکه است و امیدواریم دیگر مسؤولان هم به این بازار بیایند و اقدامات اساسی برای رونق بازار را انجام دهند.

اوقاف حجره‌های وقفی بازار را در اختیار استادکاران قرار دهد

به‌نظر می‌رسد، حالا که پای مردم پس از سال‌ها به‌واسطه پنجشنبه‌بازارها دوباره به بازار قلعه‌محمود کرمان باز شده است، میراث فرهنگی و سایر دستگاه‌ها نیز باید وظایف خود در این بازار را انجام دهند تا خون به رگ‌های بازار برگردد، مثلا اداره اوقاف که حدود ۳۰ باب از مغازه‌های بازار را در اختیار دارد می‌تواند با واگذاری این حجره‌ها به استادکاران و هنرمندان صنایع‌دستی برای سرعت‌بخشیدن به رونق بازار ۶۰۰ ساله کرمان کمک شایانی کند. 

پایان پیام/۸۰۰۱۹/ب

منبع: فارس

کلیدواژه: کرمان بازار قلعه محمود میراث فرهنگی پنجشنبه بازار قلعه محمود بازار قلعه محمود قلعه محمود قلعه محمود صنایع دستی طالبی زاده برای بازار چشم ها سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۳۸۸۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شگرد جالب محمود احمدی نژاد برای دست ندادن با زنان

به گزارش «تابناک»، تصاویری از شگرد متفاوت محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور دولت های نهم و دهم برای دست ندادن با زنان خارجی در سفرهای رئیس جمهور سابق به کشورهای مختلف را ببینید.